Vrije Scholen scoren uitstekend in onderwijsonderzoek.
Het Novaliscollege, een middelbare vrije school met een VWO, HAVO en VMBO G/L stroom heeft in Eindhoven de hoogste cijfers gehaald in het voor de Volkskrant uitgevoerde grootschalige onderzoek van Jaap Dronkers dat begin december 2012 gepubliceerd werd.
De cijfers waren respectievelijk een 9,5 voor VWO, een 10 voor HAVO en een 10 voor VMBO G/L (staat voor gemengde leerweg). Geen enkele andere school in Eindhoven haalt dezelfde hoge scores.
Interessant is vooral de manier waarop de kwaliteit van het onderwijs is gemeten door de onderwijssocioloog Jaap Dronkers van de universiteit in Maastricht.
Dronkers keek verder dan alleen naar eindexamencijfers of de slaagpercentages. Hij vergeleek ook de prestaties van bovenbouwleerlingen met het advies dat de kinderen hadden meegekregen van hun basisschool, die zijn op te vatten als startniveau of basiskwalificatie. Als de prestaties boven het advies uitkomen, krijgt een school bonuspunten.
In een samenvatting die te vinden is op de website (http://static3.volkskrant.nl/static/asset/2012/Dronkerslijstschoolprestaties_901.pdf) staan de scholen met de meeste toegevoegde waarde per soort.
Deze cijfers zijn dermate bijzonder omdat in het verleden vrije scholen vaak onder vuur lagen en soms zelfs openlijk bekritiseerd werden door de onderwijsinspectie. Het vrije school onderwijs streeft namelijk naar een brede persoonlijkheidsvorming waarbij hoofd, hart en handen van leerlingen aangesproken worden. Dus niet alleen de voorgeschreven examenvakken maar ook via sociale en vooral kunstzinnige activiteiten(zoals handenarbeid, euritmie, muziek, toneel en schoolkampen). Dit staat vaak op gespannen voet met de prestatiemetingen van de inspectie voor het verplichte profielprogramma.
Bij de categorie HAVO vinden we notabene vier vrije scholen in de top tien. Naast het Novaliscollege uit Eindhoven zijn dat het Karel de Grote college uit Nijmegen, de Stichtse Vrije School uit Zeist en de Vrije School Noord-Holland uit Bergen (Noord-Holland). De eerste drie genoemde middelbare vrije scholen vormen samen een juridisch geheel.
Het Novaliscollege is ook om een andere reden een hele bijzondere school en dan bedoel ik vooral het gebouw dat ruim vijf jaar geleden het meest duurzame schoolgebouw van Eindhoven was. Het gebouw heeft een ondergrondse koude/warmteopslag (als een soort van natuurlijke airconditioning), een grijs water circuit met gebruik van regenwater. Daarnaast is er gebruik gemaakt van veel natuurlijke materialen zoals stro- en leem- stucwerk voor de muren, hergebruikte bakstenen van Limburgse mijnwerkershuisjes, plantaardige natuurlijke verf, vlaswol als isolatiemateriaal en zelfs zonnepanelen op het dak. In het inwendige is veel hout gebruikt om een twee verdiepingen hoog houten skeletbouw te kunnen realiseren. Al met al een kunstzinnig mooi maar ook functioneel én duurzaam gebouw.
In de ontroerendgoed award verkiezing van 2011 was het Novaliscollege nog een van de genomineerde gebouwen in Eindhoven. Uiteindelijk werd het Christiaan Huygens College van RAU architecten de winnaar met ook een zeer duurzaam gebouw.
Als toenmalig voorzitter en ouderlid van de schoolmedezeggenschapsraad heb ik gedurende bijna vijf jaar meegedraaid in de projectgroep die de bouw heeft voorbereid en uitgevoerd en dat was een leerzame en spannende periode.
